W Armenii okryto "złoty grobowiec" sprzed 3,2 tys. lat. W wykopaliskach brali udział polscy archeolodzy
Na stanowisku archeologicznym w Armenii odkryto niezwykły "złoty grobowiec". Jest cenny nie tylko na znalezione elementy, które wykonano ze złota. Rzadko zdarza się tam znaleźć tak dobrze zachowane wyposażenie.
Polsko-armeński zespół archeologów przebadał grób dwóch osób, najprawdopodobniej mężczyzny i kobiety w Metsamor w Armenii. Odkryto w nim pozostałości po trzech złotych naszyjnikach. To tzw. grób skrzynkowy, gdzie dwie osoby pochowano w komorach zagłębionych w ziemię i obramowanych dużymi kamieniami. Oprócz tego odnaleziono pozostałości drewnianego łoża pogrzebowego. Według informacji podanych przez archeologów kości zachowały się w dobrym stanie, oba szkielety miały lekko podkurczone nogi. Badacze szacują wiek pary na 30-40 lat.
Według prof. Jakubiaka grób jest wyjątkowym znaleziskiem ze względu na bogate i niezrabowane wyposażenie. Na nekropolii o powierzchni około 100 ha dotychczas przebadano około 100 grobów i tylko kilka z nich nie było okradzionych. Archeolodzy są zdania, że pierwotnie te groby miały formę kurhanów - wspomniane skrzynie przykryte były dużą ilością ziemi, ale do naszych czasów te wypukłe formy się nie zachowały.
Odnaleziony grób na około 3,2 lat. Pochodzi z późnej epoki brązu (1300-1200 lat p.n.e.), czyli mniej więcej z okresu rządów słynnego egipskiego faraona Ramzesa II Wielkiego.
Wewnątrz znaleziono ponad sto koralików i zawieszek ze złota, z czego niektóre przypominają nieco krzyże celtyckie. Oprócz tego było tam kilkadziesiąt zawieszek z karneolu (odmiany chalcedonu, minerału o pomarańczowo-czerwonej barwie, którą nadają mu domieszki żelaza).
Oprócz tego w grobie było kilkanaście niezniszczonych ceramicznych naczyń oraz fajansowa flasza. Według ustaleń naukowców pochodzi ona z pogranicza syryjsko-mezopotamskiego.
Każde odkrycie, które pozwala uzyskać dodatkową wiedzę na temat ówczesnych mieszkańców Metsamor jest dla archeologów niezwykle cenne, gdyż ludność zamieszkała ufortyfikowaną osadę w drugiej połowie tysiąclecia była niepiśmienna. Nie ma więc żadnych zapisków, które mogłyby pomóc uzyskać informacje.
Metsamor jest chronionym stanowiskiem archeologicznym o statusie rezerwatu archeologicznego. Wykopaliska w jego obrębie prowadzone są od 1965 roku. Badania w Metsamor to wspólny projekt Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej UW i Departamentu Starożytności i Ochrony Dziedzictwa Narodowego Armenii. Ze strony armeńskiej przedsięwzięciem kieruje prof. Ashot Piliposjan.
Ostatni sezon badawczy odbył się we wrześniu i październiku 2022 r. Polacy prowadzą wykopaliska w Metsamor od 2013 r. na mocy umowy z Instytutem Archeologii Akademii Nauk Armenii oraz Ministerstwem Kultury Armenii.