Czy Polacy czują się bezpieczni w sieci?

Rozwój nowych technologii przynosi bardzo wiele korzyści, ułatwiając nam życie i sprawiając, że coraz więcej spraw możemy załatwić bez wychodzenia z domu. To jednak także szereg konkretnych i bardzo realnych zagrożeń. Czy czujemy się bezpieczni w sieci?

O tym, jak groźne mogą być ataki cyberprzestępców przekonali się niedawno pracownicy CD Project, polskiego wydawcy oraz producenta gier komputerowych. Hakerzy zaszyfrowali dane na serwerach firmy, między innymi kody źródłowe "Cyberpunka 2077" i niewypuszczone wersje "Wiedźmina 3", a następnie zagrozili opublikowaniem, jeśli ich żądania nie zostaną zrealizowane. CD Projekt od razu poinformował opinię publiczną, że nie zamierza negocjować z cyberprzestępcami. Groźby hakerów zostały spełnione, a kody źródłowe gier trafiły na aukcję w darknecie. Na tego typu ataki wystawione się jednak nie tylko duże firmy, ale także... każdy z nas. Czy mamy tego świadomość? Z jakich zagrożeń zdajemy sobie sprawę i jak oceniamy nasze umiejętności w zakresie bezpiecznego korzystania z internetu? Nad tym zagadnieniem pochylili się twórcy badania "Poczucie bezpieczeństwa w cyberprzestrzeni", sfinansowanego ze środków Funduszu Sprawiedliwości, którego dysponentem jest Minister Sprawiedliwości.

Czego się boimy w sieci?

W internecie spędzamy coraz więcej czasu. Przeglądamy portale informacyjne, serwisy społecznościowe, gramy, rozmawiamy ze znajomymi przez komunikatory, oglądamy filmy i seriale. Coraz trudniej nam wyobrazić sobie życie bez smartfonów i szybkiego internetu. Za sprawą pandemii Covid-19 do bogatej listy naszych aktywności w sieci doszły ponadto praca i nauka zdalna. Obecnie niemal wszystko można załatwić bez wychodzenia z domu, począwszy od zapłacenia rachunków, a kończąc na zrobieniu codziennych zakupów, które zostaną nam dostarczone pod same drzwi. Wszystko to składa się na długie godziny, które spędzamy w internecie. Szybki rozwój nowych technologii ma jednak nie tylko plusy. To także szereg realnych zagrożeń, które mogą się wiązać z niezwykle poważnymi konsekwencjami. Czy jesteśmy tego świadomi?

69 proc. osób, które wzięły udział w badaniu  "Poczucie bezpieczeństwa w cyberprzestrzeni" zgadza się z twierdzeniem, że internet staje się coraz bardziej niebezpiecznym miejscem. 2/3 osób boi się utraty danych z komputera lub telefonu wskutek działania hakerów oraz tego, że może zostać okradziona lub oszukana. Nieco mniej, bo połowa, obawia się natomiast podsłuchu i śledzenia telefonu. Wydaje się więc, że większość korzystających na co dzień z sieci wie, czym może grozić nieumiejętne lub nieodpowiedzialne posługiwanie się nowymi technologiami. Wciąż jednak pozostaje spora grupa osób (około 30 proc.) nieświadoma czyhających na nich zagrożeń.

Co sądzimy o naszych umiejętnościach

85 proc. badanych odpowiedziało twierdząco na pytanie, czy potrafią w sposób bezpieczny korzystać z internetu. Chodzi między innymi o zakupy i bankowość online. Czyli, co ciekawe, również ci, którzy wcześniej przyznali, że nie są świadomi zagrożeń związanych z korzystaniem z internetu. Nieco mniej pewnie czujemy się natomiast w mediach społecznościowych, gdzie umiejętność odpowiedzialnego korzystania deklaruje 77 proc. ankietowanych. Z jednej strony w większości jesteśmy świadomi niebezpieczeństw, które mogą się wiązać z korzystaniem z internetu, ale z drugiej - czujemy się pewni swoich umiejętności.

Wśród Polaków dominuje więc przekonanie, że potrafimy zadbać o swoje bezpieczeństwo. A nawet więcej: że musimy to robić, ponieważ regulacje prawne i działania służb nie chronią nas skutecznie przed cyberprzestępczością (tak uważa 57 proc. badanych). Warto też zaznaczyć, że swoje umiejętności dużo lepiej oceniają ludzie młodzi - umiejętność bezpiecznego korzystania z sieci wyraziło aż 97 proc. badanych w przedziale wiekowym 18-24. Im starsi użytkownicy, tym przekonanie to spada, na przykład w grupie 65 plus wynosi około 80 proc.

Co dziesiąta pytana osoba padła w swoim życiu ofiarą oszustwa na portalu aukcyjnym, w sklepie internetowym, przez e-mail, komunikator lub konto na serwisie społecznościowym. Ofiarami przestępstw o charakterze finansowym najczęściej padali respondenci w wieku 35-44 lata. Kradzież tożsamości lub danych częściej spotykał natomiast młodszą grupę (25-34 lata). Można więc powiedzieć, że mimo świadomości zagrożeń i wysokim przekonaniu o własnych umiejętnościach w zakresie bezpiecznego poruszania się po sieci - udane ataki cyberprzestępców zdarzają się dość często.

Co możemy zrobić, by uniknąć niebezpiecznych sytuacji w internecie?

Szacuje się, że krążących obecnie po sieci wirusów komputerowych jest około 500 tysięcy. A liczba ta rośnie z każdym dniem. Jak możemy się przed nimi bronić? Przede wszystkim powinniśmy stosować się do kilku prostych zasad: nie otwierać linków oraz załączników w przychodzących do nas od nieznanych nadawców e-maili, nie podawać swoich danych ani haseł osobom, których wcześniej nie zweryfikujemy i nie potwierdzimy ich tożsamości oraz śledzić ostrzeżenia o zagrożeniach na przykład od naszego banku. Dobrym pomysłem jest również niekorzystanie z publicznych sieci wi-fi, częsta zmiana haseł i nie zapamiętywanie ich w przeglądarkach oraz korzystanie z dobrych programów antywirusowych.

Piętą achillesową wszystkich, najlepszych nawet zabezpieczeń jest jednak czynnik ludzki. Spora część udanych ataków na laptopy czy smartfony opiera się na socjotechnice, bazując na naszej naiwności i łatwowierności. Najskuteczniejszym programem antywirusowym wciąż pozostaje... zdrowy rozsądek.

 

Partnerem publikacji jest Stowarzyszenie Absolwentów Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego.

Badanie ilościowe na reprezentatywnej grupie dorosłych Polaków, mających dostęp do Internetu, zostało przeprowadzone w dniach od 12 do 18 lutego 2021 roku.

Szczegółowe wyniki badania "Poczucie bezpieczeństwa w cyberprzestrzeni" znajdziesz tutaj.

Partner Publikacji

.
Strona główna INTERIA.PL
Polecamy