Wyjątkowa ludolfina. Tak Polacy świętują 14 marca Dzień Liczby Pi
Ludolfina, czyli liczba pi - stała Archimedesa, najbardziej inspirująca liczba świata, od wielu lat ma swoje święto. 14 marca w różnych miejscach na świecie obchodzony jest Dzień Liczby Pi. Dlaczego przyjęto, że ta wyjątkowa liczba swoje święto obchodzi akurat tego dnia i jak celebruje się tę okazję w Polsce?
Liczba π, czytana jako pi, jest stałą matematyczną, która od wieków pojawia się w wielu działach matematyki i fizyki. Zapisywana standardowo w przybliżeniu jako 3,14, w rzeczywistości jest liczbą niewymierną, a więc nie da się poznać jej dokładnej, pełnej wartości.
Regularnie eksperci podejmują się jednak wyzwań w postaci jej obliczeń. W 2021 roku udało się podać rozwinięcie liczby pi do 62,8 biliona miejsc po przecinku, a w 2022 r. rekord ten został pobity do 100 bilionów. W Polsce bije się rekordy na rozwinięcie tzw. żywego łańcucha z wypisanymi kolejnymi cyframi liczby pi. Setki osób stoją wówczas obok siebie w odpowiedniej kolejności, trzymając kartki z rozpisanymi prawidłowo cyframi.
Od wielu lat co roku celebrowane jest święto tej fascynującej liczby, a wypada ono na 14 marca. W Stanach Zjednoczonych, gdzie po raz pierwszy obchodzono ten dzień (w 1988 r. w muzeum nauki Exploratorium w San Francisco), datę zapisuje się jako 3.14 - wygląda więc tak, jak standardowy zapis liczby pi z jej pierwszymi cyframi rozszerzenia dziesiętnego.
Określenie ludolfina dla liczby pi pochodzi od Ludolpha van Ceulena, który zyskał sławę, przedstawiając tę liczbę z dokładnością do 35 miejsc po przecinku. Liczba π nazywana jest także czasami stałą Archimedesa, a określenie to powstało w uznaniu dla zasług Archimedesa z Syrakuz, który jako pierwszy badał własności i znaczenie w matematyce tej liczby. Odrębną ciekawostką jest natomiast fakt, że 14 marca urodził się Albert Einstein oraz Wacław Sierpiński, czołowy polski matematyk. W Polsce w marcu od lat celebrowany jest ponadto Dzień Matematyki - to święto obecnie w wielu miejscach zlewa się jednak w jedno: z Dniem Liczby Pi.
Encyklopedyczny opis liczby pi: "stosunek obwodu koła do długości jego średnicy, który jest niezależny od wielkości koła, bo wszystkie koła są do siebie podobne" oraz fakt, że wymowa pi przypomina w języku angielskim wymowę pie (ciasto), a także odbicie lustrzane zapisu 3.14 (wygląda jak PIE) sprawiły, że w Dniu Liczby Pi piecze się okrągłe placki przyozdobione adekwatnie do tematyki święta.