Nowe wyniki badań najstarszego wraku statku w Australii Południowej
Wrak angielskiego statku może ujawnić tajemnice dotyczące najwcześniejszych procesów kolonizacyjnych w Australii. W badaniach wykorzystano m.in. fotogrametrię 3D drewnianych konstrukcji znajdujących się na dnie oceanu.
Jak podaje portal Phys.org The Bark South Australian jest najstarszym znanym wrakiem statku w Australii Południowej. Okręt rozbił się w 1837 roku u wybrzeży Victor Harbor, zaś wrak został odkryty dopiero po ponad 180 latach w 2018 roku. Teraz archeolodzy ujawnili, co odkryli w trakcie podwodnych prac archeologicznych.
Statek, kiedy jeszcze pływał po oceanach, nosił nazwę Marquess of Salisbury i przewoził pocztę między Anglią a odległymi obszarami dawnego Imperium Brytyjskiego. Tę funkcję pełnił od 1820 roku. Następnie został przemianowany na HMP Swallow, a później na South Australian.
Sam okręt posiadał dużą liczbę żagli w stosunku do małego kadłuba — taki zabieg znacznie zwiększał prędkość jednostki. W trakcie kolejnych lat statek, podczas każdego swojego kursu, przewoził do Australii do 80 imigrantów.
Archeolodzy poszukiwania zaginionego wraku rozpoczęli w 1990 roku. Jednakże dopiero po zastosowaniu nowoczesnych metod badawczych udało im się go odkryć w 2018 roku. Na dnie morskim do tej pory spoczywa drewniana rama statku, część jego kadłuba, a także liczne fragmenty ceramiki i szkła.
Niestety prace archeologiczne musiały zostać przerwane na dwa lata z powodu pandemii COVID-19. W trakcie badań specjaliści wykonali fotogrametryczny zapis 3D pozostałości statku, a także dokonali mapowania najbliższego terenu (dna oceanicznego). Następnie zespół badawczy przeprowadził specjalistyczną ocenę konserwatorską, by dokonać charakterystyki znaleziska.
Do tej pory z wraku wydobyto zdobione fragmenty ceramiki, zapięcia okrętowe, szklane butelki, czy osełki używane do ostrzenia narzędzi.
W artykule naukowym można przeczytać: "Nie można przecenić historycznego i archeologicznego znaczenia The Bark South Australian. Jako najstarszy zarejestrowany europejski wrak w Australii Południowej i jeden z najwcześniejszych statków imigracyjnych, może przyczynić się do lepszego zrozumienia początkowej kolonizacji i okupacji tego stanu — w tym ustanowienia wydobywczej działalności handlowej [...] i interakcji między europejskimi kolonistami a Aborygenami".
Naukowcy zauważają, że spora część wraku pozostaje zakopana w dnie morskim. Jednocześnie wskazują, że dno oceaniczne jest obszarem bardzo dynamicznym i "co chwilę" odsłaniane są kolejne fragmenty drewnianej konstrukcji, przez co konieczny jest stały nadzór archeologiczny. Prace badawcze mają zakończyć się w drugiej połowie 2023 roku. Wyniki badań zostały opublikowane w Historical Archaeology.
