Kręcono tu sceny do filmu Andrzeja Wajdy. Zabytek odzyska blask

Murowana greckokatolicka cerkiew z Podkarpacia doczeka się prac remontowo-konserwatorskich. Gmina rusza z naprawami zabytkowego obiektu, który swego czasu posłużył również jako miejsce kręcenia scen do filmu Andrzeja Wajdy "Katyń".

5 marca 1940 roku Józef Stalin podpisał rozkaz rozstrzelania ponad 21 tys. jeńców, w tym 8 tysięcy polskich oficerów Wojska Polskiego, ponad 6 tysięcy polskich policjantów II RP więzionych w obozach w Kozielsku, Starobielsku i Ostaszkowie, a także ponad 11 tysięcy polskich więźniów przetrzymywanych w zakładach z Zachodniej Białorusi i Ukrainy. Akt ludobójstwa dokonany wiosną 1940 roku przez funkcjonariuszy NKWD na polskich jeńcach wojennych nazywany jest zbrodnią katyńską. 

Film Andrzeja Wajdy z 2007 roku porusza właśnie ten temat. Akcja rozciąga się od 1939 r. do paru lat po wojnie. W "Katyniu" ukazane są m.in. walki na kilku frontach i ich następstwa -  tysiące wspomnianych jeńców, oczekiwanie na to, co dalej, śmierć, zatajanie prawdy. Film przedstawia tragiczne losy tysięcy polskich oficerów, a także ich rodzin, które czekają, czy jeszcze zobaczą swoich bliskich. Wajda ukazał też obraz społeczeństwa na tle powojennych dylematów. Zdjęcia kręcone były w kilku miejscach w Polsce, wśród nich znalazł się m.in. Stary Dzików na Podkarpaciu. 

To właśnie w Starym Dzikowie znajduje się cerkiew św. Dymitra, w której prowadzono niektóre ujęcie - zabytek stał się na potrzeby ekranizacji sowieckim obozem w Kozielsku, gdzie Rosjanie przetrzymywali Polaków. Wewnątrz budynku po zakończeniu prac pozostawiono rekwizyty - prycze dla więźniów. Scenografia jest tam do dziś. W zeszłym roku, po niemal 20 latach od nagrywania w tym miejscu scen gmina Stary Dzików nabyła obiekt, a w tym roku ogłoszono, że rozpoczyna się remont zabytku.

Cerkiew została zbudowana w 1904 r. i wiele przeszła - jej wyposażenie się nie zachowało, przetrwały tylko fragmenty wystroju, które zabezpieczono w muzeach. Pod koniec II wojny światowej parafia przestała istnieć, wystarczyło kilka lat, by cerkiew została zdewastowana. Teraz odzyska blask.

- Cerkiew greckokatolicka pod wezwaniem św. Dymitra w Starym Dzikowie zostanie poddana pracom remontowo-konserwatorskim. Na komisji ustaliliśmy następujące zakresy prac przy obiekcie - poinformował Podkarpacki Wojewódzki Konserwator Zabytków w Przemyślu.

Teraz budowla zostanie poddana konkretnym zabiegom - będzie remont dachu poprzez częściową wymianę konstrukcji i pokrycia, konserwator mówi o zastosowaniu blachy ocynkowanej tradycyjnie felcowanej. Poza tym odtworzone mają być złocenia, a także krzyże na zwieńczeniach cerkwi. Zaplanowano też inne działania.

- Wymianę orynnowania do odprowadzenia wód opadowych z uwzględnieniem historycznych przekrojów odpływów. Remontu ślusarki okiennej poprzez konserwację konstrukcji oraz wykonanie szklenia szybami ręcznie robionymi lub z odzysku. Uzupełnienie zniszczeń gzymsów i korony murów z odtworzeniem w cegle i okucie blach, podklejenia płaskorzeźb na elewacjach i remontu dzwonnicy tj. wymianę poszycia dachowego z odtworzeniem krzyży, uzupełnienie szkleniem istniejącej ślusarki, uzupełnienie cegieł w strefie cokołowej - wymienia konserwator.

Jak podkreśla PWKZ w Przemyślu, przed gminą sporo pracy, ale spodziewane są dobre rezultaty. Być może odnowienie zabytku, który brał udział w scenach do filmu "Katyń" sprawi, że nie tylko obiekt odzyska dawny blask, ale i do gminy napłynie więcej turystów.