Zaburzenia erekcji

Dla wielu mężczyzn sprawność seksualna jest warunkiem ich dobrego samopoczucia, korzystnej samooceny i - w związku z tym trudności w tym zakresie mogą być odbierane wręcz przesadnie i prowadzić do stanów depresyjnych. Z kolei satysfakcjonujące współżycie seksualne jest oczywistym, choć dalece nie jedynym i dla większości osób niewystarczającym warunkiem zadowolenia ze związku. Dlatego zaburzenia erekcji są problemem dwojga ludzi.

Obecnie możliwe jest skuteczne i bezpieczne leczenie większości przypadków zaburzeń erekcji. Zarówno lekarze, jak i pacjenci wymagają od stosowanej terapii, aby była ona skuteczna, bezpieczna, dobrze tolerowana, akceptowana przez partnerkę i dyskretna, a także by umożliwiała spontaniczność w podejmowaniu kontaktów seksualnych. Dominującym elementem terapii są leki przyjmowane doustnie.

Pacjenci, coraz częściej, w sytuacji zaburzeń erekcji stosują leki przepisane przez lekarza. W niektórych przypadkach, gdy niezdrowy styl życia i wynikające z niego przemęczenie obniża jakość erekcji, mężczyźni mogą sięgać też po dostępne na rynku suplementy diety, które - nie zastępując leków - wspomagają ich zdrowie seksualne.

Zaburzeniem erekcji określa się sytuację, w której mężczyzna nie jest zdolny do osiągnięcia lub utrzymania wzwodu w stopniu wystarczającym do odbycia satysfakcjonującego stosunku. Pod względem medycznym ED definiowane są jako niemożność wystarczającego wzwodu w co najmniej 25% podejmowanych prób. Zaburzenia erekcji bywają przewlekłe.

Przyczyny organiczne są związane z nieprawidłowościami i uszkodzeniami naczyń i ciał jamistych prącia, niektórymi zaburzeniami neurologicznymi i hormonalnymi, chorobami (na przykład cukrzyca, stwardnienie rozsiane, urazy rdzenia kręgowego, nadciśnienie tętnicze, choroby serca, nerek), zabiegami chirurgicznymi gruczołu krokowego. Czynniki organiczne powodujące zaburzenia erekcji to także, między innymi: obniżenie się poziomu testosteronu, rak prostaty i inne schorzenia gruczołu krokowego.

Zaburzenia są też związane z przyjmowaniem leków (między innymi przeciw nadciśnieniu tętniczemu, przeciwdepresyjnych, uspokajających) oraz narkotyków, paleniem tytoniu i nadużywaniem alkoholu. Warto pamiętać, że kłopoty z erekcją mogą towarzyszyć każdej chorobie (nawet przeziębieniu), która przejściowo powoduje u mężczyzny zmęczenie i osłabienie.

Przyczyny psychogenne wiążą się z ośrodkowym blokowaniem mechanizmów erekcji powstającym bez urazów fizycznych, jak na przykład lęk przed niezdolnością do odbycia stosunku, niska samoocena, problemy w istniejącym związku, zahamowania w odniesieniu do aktu seksualnego spowodowane na przykład wcześniejszymi złymi doświadczeniami. Ważną przyczyną zaburzeń erekcji jest niski popęd płciowy. Przyczyną psychogenną ED może być także depresja a także lęk przed ciążą partnerki lub zakażeniem się chorobami przenoszonymi drogą płciową. Lista przyczyn lęków, które mogą być czynnikiem zaburzeń erekcji jest długa. Możemy na niej odnaleźć, między innymi: problemy związane z identyfikacją płci, rygoryzm wychowawczy lub ortodoksję religijną, zaburzenia więzi rodzinnych, problemy życiowe, urazy i molestowanie seksualne, niepewność związaną ze sprawnością seksualną, utratę lub odrzucenie przez partnerkę, heterofonię (oznacza obawę przed płcią przeciwną), obawę przed intymnością i utratą atrakcyjności i wiele innych. Niektóre lęki związane są też z budową fizyczną mężczyzny.

Odrębną kwestią jest podeszły wiek - wbrew powszechnemu mniemaniu - jest najmniej ważną spośród fizycznych przyczyn zaburzeń erekcji. Mężczyzna po sześćdziesiątce może mieć erekcje rzadziej i wolniej osiągać orgazm, ale jego życie seksualne jest dalekie od zakończenia. Upływ czasu jest nieunikniony, ale podejście do niego to istotna sprawa. Fałszywe i nierealistyczne oczekiwania wydolności seksualnej w późniejszym wieku mogą w istocie prowadzić do problemów seksualnych o podłożu lękowym. Zmiany fizjologiczne rzeczywiście powodują zwolnienie reakcji seksualnych, ale nie ma powodu, by zaniechać seksu w ogóle.

W Polsce dysfunkcje erekcji są najczęściej leczone przez urologów, seksuologów i andrologów.

Rezultaty badań mężczyzn potwierdzają bardzo dużą skalę i złożony obraz zjawiska dysfunkcji erekcji u mężczyzn. Okazuje się, że mniej niż połowa respondentów deklaruje, że prawie zawsze bądź zawsze była w stanie utrzymać erekcję podczas stosunku seksualnego. Zestawienie odpowiedzi badanych mężczyzn z ich wiekiem wyraźnie pokazują, że kłopoty z erekcją nie odnoszą się tylko do respondentów z najstarszej kategorii wiekowej, to jest 40 - 49 lat, ale dotykają także pozostałych badanych. Na zaprezentowanym wykresie można łatwo dostrzec relatywnie wysoki odsetek zaburzeń erekcji u osób najmłodszych. Jest to zjawisko charakterystyczne dla młodych mężczyzn warunkowane rozwojowo. Można je także odnieść do charakteru ich aktywności seksualnej (brak doświadczeń, konieczność dostosowania się do wrażliwości i oczekiwań nowego partnera, itp.)

Wykres. Częstotliwość sytuacji, w których respondent deklaruje, że był w stanie utrzymać erekcję podczas stosunku płciowego a wiek, mężczyźni w wieku 18-49 lat, N=1223, 2005 r.

Więcej uwagi problemowi dysfunkcji erekcji poświęcono w toku badań osób starszych. Niemal co trzeci badany mężczyzna po 50 roku życia przyznał się, że występują u niego kłopoty z erekcją.

Rezultaty badań wskazują, że kłopoty z erekcją ma co 10 mężczyzna w wieku 50 - 59 lat (13%). W przypadku mężczyzn po 70 roku życia podobne problemy deklaruje już co drugi mężczyzna (55%). Tak więc jest naturalnym i znaczącym czynnikiem warunkującym występowaniu dysfunkcji erekcji. Należy jednak pamiętać o tym, iż przyczynami pierwotnymi mogą tu być inne czynniki, takie jak zmniejszenie się poziomu testosteronu, pogarszanie się zdrowia i ogólnej wydolności organizmu a także, być może to kwestia najważniejsza, zmniejszenie się lub utrata pożądania do kobiet, bądź do stałej partnerki. O innych czynnikach mogących powodować nasilenie dysfunkcji erekcji wspomniano na początku tego opracowania.

Mężczyznom po 50 roku życia zadano szereg pytań aby uzyskać obraz ich podejścia do dysfunkcji erekcji. Dla wielu mężczyzn dysfunkcje erekcji i ich leczenie to nadal sprawa bardzo osobista, czy wręcz wstydliwa. Ponad jedna trzecia (38%) badanych jest zdania, że leczenie zaburzeń erekcji powinno być zachowane w tajemnicy. Niemal tyle samo respondentów (33%) ma w tym zakresie poglądy ambiwalentne. Z kolei wielu respondentów rozumie i akceptuje fakt, iż kłopoty z erekcją dotyczą także ich związku.

Ostatnie lata, naznaczone wprowadzeniem na rynek środków farmakologicznych oraz suplementów diety wspierających mężczyzn, u których występują zaburzenia erekcji, wpłynęły na polepszenie jakości życia tych osób, które z terapii skorzystały. Cieszy więc, że poglądy respondentów w starszym wieku ukazują dużą skalę zrozumienia dla tej dysfunkcji i wiedzę na temat możliwości leczenia.

Ważne jest dzisiaj aby przekonać mężczyzn, że troska o zdrowie, w tym zdrowie seksualne wymaga rezygnacji z traktowania sprawności seksualnej w kategoriach heroicznych na rzecz przyjęcia tego, iż niezbędnym składnikiem zdrowia i warunkiem uzyskiwania satysfakcji seksualnej jest komunikacja. Trzeba wreszcie przezwyciężyć sytuację, w której to co Polakom najlepiej w seksie wychodzi to opowiadanie dowcipów o nim.

Prof. dr hab. Zbigniew Izdebski