Quad - jaki rodzaj wybrać?

Swoje korzenie QUAD zawdzięcza inżynierom Hondy, którzy w latach 60. XX wieku stworzyli pierwowzór obecnych pojazdów ATV - All Terrain Vehicles (wszędołaz). Dzięki ich pomysłowi powstały pierwsze, wtedy jeszcze trójkołowe, pojazdy motocyklowe przystosowane do poruszania się po bardzo trudnych terenach.

Dopiero na początku lat 80. dla poprawy bezpieczeństwa przednie koło zamieniono na dwa i dzięki temu możemy dziś szaleć na czterokołowcach. Swoim wyglądem przypominają one połączenie samochodu terenowego z motocyklem, a jak twierdzą złośliwi - krzyżówkę traktora z kosiarką do trawy.

Quady zasadniczo dzielą się na cztery rodzaje. I w tym momencie pojawia się najważniejsze pytanie, często zadawane przez początkujących rider-ów na forach poświęconych czterokołowcom: jakiego quada wybrać? Nie odpowiemy na to pytanie, postaramy się jednak przybliżyć charakterystyczne cechy dla danej grupy.

Reklama

* * *

Pierwszy rodzaj stanowią quady sportowe (np. Yamaha YFZ 450, Suzuki LTR 450, Honda TRX 450, Polaris PREDATOR 500) - najbardziej podziwiane przez fanów motocrossu, enduro, country crossu i supermoto, za ich widowiskowość oraz niezapomniany pomruk silników czterosuwowych. Nic tak nie zapiera oddechu w piersiach jak widok ATV-ki wznoszącej się wysoko nad hopką lub wchodzącej poślizgiem z piszczącymi oponami po asfalcie na zawodach supermoto. Drugi rodzaj to quady użytkowe, nazywane również przeprawowymi - niezawodne w najbardziej wymagającym terenie (np. Yamaha GRIZZLY, Honda RINCON, Suzuki KINGQUAD, Polaris SPORTSMAN 800). Wsysające bagienka, zdradliwe strumyczki, strome zjazdy i podjazdy nie stanowią dla nich najmniejszego problemu. Są również modele czterokółek zaliczane do średniej klasy quadów użytkowych z przeznaczeniem bardziej do turystyki quadowej niż do ciężkiego off-roadu - czyli quady rekreacyjne. Ich przeznaczeniem jest dobra zabawa podczas jazdy turystyczno-rekreacyjnej. Swoim wyglądem przypominają większe przeprawówki, np. Yamaha BearTracker 4x2, Suzuki OZARK 250, Polaris PHOENIX, Honda Recon 250. Posiadają one mniejsze pojemności silników, a co za tym idzie - mniejszą moc. Pozbawione są zaawansowanych układów przeniesienia napędu (blokad przedniego dyferencjału) i zwykle są to quady z napędem tylko na tylne koła. Pozostaje jeszcze czwarty rodzaj - quady dla dzieci. Z wyglądu czterokołowce te przypominają swoich tatusiów sportowych lub użytkowych, ale ich wymiary i parametry dostosowane są do najmniejszych quadowców.

Na pierwszy rzut oka bez problemu odróżnimy quada sportowego od przeprawówki. Sportówka to konstrukcja wykonana z lekkich, ale zarazem bardzo wytrzymałych materiałów. Sportowego charakteru nadają jej: agresywnie wyprofilowane plastiki, szeroki rozstaw kół i wyposażenie ograniczone do niezbędnego minimum (kontrolki ciśnienia oleju i biegu jałowego). Wszystko po to, aby zmniejszyć wagę czterokołowca, poprawiając przez to osiągi. Masa takiego pojazdu nie często dochodzi do 200 kg, a przy silniku o mocy ok. 40 KM i wysokim momencie obrotowym oraz manualnej skrzyni biegów trzeba mocno trzymać się kierownicy - np. Yamaha YFZ 450 waży ok. 160 kg, a jej moc katalogowa to 49 KM. Wymiary dobrane są w taki sposób, aby pojazd ten jak najlepiej trzymał się podłoża. Jest zatem dosyć szeroki, niedługi i niewysoki, co sprawia, że środek ciężkości jest nisko umieszczony. Profesjonalnie przygotowany sportowy quad do startów w supermoto swoim wyglądem przypomina rozpłaszczoną żabę.

* * *

Przeniesienie napędu to kolejny wyróżnik. Quady sportowe to przede wszystkim pojazdy z napędem 4x2. Napęd przenoszony jest w większości przypadków przy pomocy łańcucha, choć bywają modele z wałkiem kardana, ale zawsze napęd przenoszony jest na tylną oś. Stąd czasami, głównie wśród zawodników, można usłyszeć określenie quadów sportowych jako tzw. "ośki". Zawieszenie w tego typu ATV charakteryzuje się szerokim rozstawem kół oraz nisko rozłożonym środkiem ciężkości, co zapewnia bezpieczne poruszanie się z dużymi prędkościami, zwłaszcza przy pokonywaniu ciasnych zakrętów. Elementem charakterystycznym i łatwo zauważalnym są opony, a konkretnie ich różne rozmiary. Przednie wąskie o większej średnicy, ułatwiają sprawne kierowanie, natomiast tylne opony mają mniejszą średnicę, większą szerokość i są z reguły "płaskie" - co zapewnia dobre trzymanie w zakrętach i lepszą przyczepność podczas wyścigów.

Quad użytkowy (przeprawowy) z racji swojego przeznaczenia jest o wiele bardziej masywny. Waga terenowego quada użytkowego przekracza często 250 kg - Suzuki KINGQUAD to bagatela 273 kg, a Polaris SPORTSMAN 800 - to aż 347 kg. Charakterystycznymi elementami tych pojazdów, które od razu stanowią jego wyróżnik, są obszerne błotniki, wygodna kanapa, bagażniki z tyłu i z przodu, dodatkowe wodoszczelne schowki - taka mała terenówka z motocyklową kierownicą. Są od sportówek nieco węższe, wyższe i dłuższe, mają większy prześwit - wszystko to ułatwia im poruszanie się w ekstremalnie trudnych warunkach. Tendencję stanowi zwiększanie pojemności silników w celu uzyskania większych mocy i poprawy możliwości radzenia sobie w terenie - King Quad 700, Polaris Sportsman 800. Napęd jest przekazywany na wszystkie cztery koła - stąd oznaczenie 4x4. W zależności od modelu może być on stały lub odłączany. Niektóre wersje wyposażono również w blokadę mechanizmu różnicowego. Zawieszenie w większości ATV 4x4 jest niezależne, poprawia to komfort jazdy oraz precyzyjne wybieranie nierówności terenowych - czyli zwiększa przyczepność quada.

* * *

Wielką zaletą pojazdów 4x4 jest automatyczna skrzynia biegów. Kierowca podczas jazdy głównie w ciężkim terenie nie musi pamiętać o redukowaniu biegów. Swoją uwagę może skupić na przeprawie przez przeszkody, resztę sprawy załatwia automat. Nieodzowną i chyba najważniejszą rzeczą w ATV użytkowych są opony. Charakterystyczny wysoki bieżnik dobrze wgryza się w podłoże niezależnie od jego struktury oraz skutecznie odprowadza zanieczyszczenia. Jeżeli chodzi o rozmiary, to między przodem a tyłem jest niewielka różnica w szerokości - tył jest szerszy. Opony w quadach użytkowych są sporo większe od opon sportówek, co widać na pierwszy rzut oka.

Wyposażeniem, obecnie już standardowym, quadów użytkowych jest wielofunkcyjny wyświetlacz LCD umieszczony w centralnej części na kierownicy. Pokazuje informacje m.in. o prędkości, przebiegu dziennym i całkowitym, poziomie paliwa, trybie załączonego napędu 4x4 czy 4x2, załączeniu blokady oraz inne w zależności od modelu quada.

Do szerokiej gamy quadów użytkowych dołączyć należy pojazdy, które swoim wyglądem przypominają bardziej meleksy niż ATV. Do rodziny tych wehikułów należą m.in. Yamaha RHINO, Polaris RANGER 4x4, Kawasaki MULE i Suzuki QUV620F 4x4. Charakterystyczne cechy tych maszyn, przeznaczonych głównie dla osób pracujących w niezbyt dostępnych terenach, to: samochodowa przekładnia kierownicza, orurowana klatką bezpieczeństwa kabina oraz spora przestrzeń ładunkowa. Taki pojazd mieści zazwyczaj dwie osoby. Napęd, tak jak w większości quadów użytkowych, przekazywany jest przez bezstopniową automatyczną przekładnię pasową. Jest możliwość wyboru napędzania dwóch lub czterech kół, załączania reduktora, blokowania mechanizmu różnicowego. Zawieszenie z przodu niezależne, a tył w zależności od producenta - od sztywnej osi na pojedynczym wahaczu, po niezależne.

Producenci quadów prześcigają się w ulepszaniu swoich wyrobów. Między innymi możemy spotkać quada o wyglądzie sportowym, ale z napędem 4x4 (Yamaha Wolverine 450, Polaris SCRAMBLER czy Bombardier Renegade 800). Wśród czterokołowych ścigaczy najmłodsze dziecko Polarisa OUTLAW 500 otrzymało w prezencie zamiast tradycyjnej ośki niezależne tylne zawieszenie. Yamaha jako pierwsza wyposażyła swój flagowy model Grizzly 700 we wspomaganie układu kierowniczego.

* * *

Również w quadach użytkowych możemy zaobserwować staranność wytwórców w przystosowywaniu swoich maszyn do różnorodnych potrzeb klientów, np. w sadownictwie, ogrodnictwie, wojsku, policji, Górskim Ochotniczym Pogotowiu Ratunkowym. Do wyboru jest przeróżny asortyment: od wyciągarek, poprzez kuferki, skrzynie samorozładowujące (Arctic Cat 500 TBX), po ATV-ki sześciokołowe (Polaris SPORTSMAN 6x6).

Jak widać producenci ATV rozpieszczają wręcz swoich potencjalnych klientów - jest z czego wybierać. Każdy z rodzajów quadów jest reprezentowany przez przynajmniej kilka modeli różnych firm. Stając wobec trudnego wyboru "jakiego quada wybrać", zastanówmy się przede wszystkim, jaki rodzaj quadowych szaleństw nas interesuje - a potem rozważmy, jakie parametry powinien mieć nasz rumak. Mamy nadzieję, że po przeczytaniu niniejszego artykułu dokonanie wyboru będzie dużo łatwiejsze. Oczywiście pamiętajmy, że nic nie zastąpi przekonania się na własnej skórze, jak dany quad spisuje się w akcji - zachęcamy gorąco do tego, aby przed dokonaniem zakupu pojeździć różnymi modelami, porozmawiać z innymi użytkownikami danego czterokołowca lub nawet wziąć udział w kilku imprezach quadowych. Jeśli wybór to najlepiej świadomy.

Grzegorz Głowienka i Jarek Kobierski,

Zdjęcia: Quadzik.pl, Suzuki

Quadzik
Dowiedz się więcej na temat: jacy | pojazdy | zawieszenie | opony | Yamaha | Polaris | quad
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Strona główna INTERIA.PL
Polecamy