Co drugi Polak uważa, że rehabilitacja jest niezbędnym elementem aktywności fizycznej a w rzeczywistości aż 64%[1] przyznaje, że nie konsultuje swoich możliwości ze specjalistą przed podjęciem aktywności. Nawet tak z pozoru niekontuzjogenne ćwiczenia na siłowni, które są coraz popularniejsze wśród Polaków, również powinny wymagać konsultacji ze specjalistą.
Taki stan rzeczy z pewnością wpływa bezpośrednio na ilość doznawanych urazów, ponieważ jak wynika z badania aż 45% Polaków doświadczyło kontuzji podczas uprawiania sportu - podkreśla ekspert kampanii "Otwarcie dla rehabilitacji", dr med. Andrzej Bugajski.
Widzimy coraz więcej osób inwestujących w wyposażenie do ćwiczeń na siłowni, np. odpowiednie ubrania, bidony czy pulsometry, ale niewiele z nich pamięta o skonsultowaniu swojego treningu z ekspertem.
Z badania opinii przeprowadzonego na potrzeby kampanii "Otwarcie dla rehabilitacji" wynika, że jedynie 12% ankietowanych skonsultowało decyzję o podjęciu treningów ze specjalistą, 43% udało się do fizjoterapeuty, a 21% do lekarza medycyny sportowej·.
Jakie zatem najczęstsze kontuzje przytrafiają się ćwiczącym na siłowni?
Kontuzje stopy, czyli ból po stronie podeszwowej stopy, który może być spowodowany, np. zbyt dużą intensywnością naszego treningu. Szczególną ostrożność powinniśmy zachować podczas ćwiczeń na steperze, ponieważ przy schodzeniu z niego bardzo łatwo o uraz. Pamiętajmy, że stopy muszą znajdować się równolegle względem siebie przy każdej pozycji.
Bóle pleców są skutkiem m.in. nieodpowiedniej pozycji - wzorca ruchowego - podczas ćwiczeń, np. wykonywania ćwiczeń stabilizacji globalnej (ang. core stability). Wiele osób nie zdaje sobie sprawy, że nawet w najprostszej pozycji deski (ang. plank) należy sprawdzić, czy nasze ciało jest ułożone w jednej osi. Błędna pozycja, np. wykonanie tzw. siodełka lub ugięcie kolan, może doprowadzić do zaburzeń stabilizacji, przeciążeń lub uszkodzeń strukturalnych w obrębie kręgosłupa.
Naciągnięcie ścięgna Achillesa jest najczęstszym urazem, do którego dochodzi podczas biegania nie tylko w terenie, ale również na bieżni. Szczególną uwagę należy zwrócić na zmianę kąta nachylenia bieżni, ponieważ nagła, nieprzeanalizowana, nowa pozycja do biegu może szybko doprowadzić do kontuzji wspomnianego ścięgna. Najczęstszymi objawami są: ból, obrzęk lub zaczerwienienie na łydce.
Naciągnięcie mięśnia trójgłowego ramienia (tricepsa) w tylnej jego części. Do uszkodzenia tricepsa może dojść podczas np. podciągania się na drążku. Na początku treningów zacznijmy od uproszczonych pozycji, które są bezpieczniejsze, np. podciąganie w pozycji leżącej. W ten sposób rozpoczynamy bezpieczną aktywność, którą z upływem czasu możemy zmienić na bardziej zaawansowaną.
Przeciążony staw biodrowy - objawy tego typu kontuzji możemy zaobserwować nawet przy zwyczajnym ruchu kończyną dolną, będzie to np. ból w pachwinie. Do urazu może też dojść przy nagłym skręcie biodra, np. podczas ćwiczeń na Twisterze.
Zablokowane kolano, czyli jeden z objawów uszkodzenia łąkotki przyśrodkowej lub bocznej. Do powstania urazu może dojść nawet przy zwykłym zgięciu lub wyprostowaniu stawu kolanowego, jeśli ćwiczenia wykonujemy w nieodpowiedniej pozycji. Szczególną ostrożność zachowajmy podczas przysiadów na poduszkach sensorycznych czy ze sztangą. Nasze kolana powinny być ustawione równolegle, a przy przysiadzie nie powinny przekraczać linii stóp.
Gdy boli cię kolano, słyszysz trzaski, nie możesz go do końca wyprostować, a temu wszystkiemu towarzyszy obrzęk, koniecznie zgłoś się do specjalisty!
Jednostajny ból kolana może pojawić się przy zbyt intensywnym treningu na steperze lub ruchomych schodach. Ból zlokalizowany w środku kolana, rozlewający się - może sygnalizować przeciążenie rzepki. Przed takimi ćwiczeniami, aby uniknąć kontuzji warto porządnie rozgrzać stawy kolanowe, np. wykonując wykroki.
Bolesny łokieć. Przyczyny bólu najczęściej leżą w nieodpowiednim ułożeniu rąk podczas pracy przy biurku (brak specjalnych podkładek). Jednak do urazu może dojść również na siłowni, np. przy podnoszeniu sztangi czy ciężarów.
Nie warto czekać aż ból skłoni nas do wizyty u specjalisty. Niewielki ból, drobny uraz czy choćby tymczasowy dyskomfort lekceważony przez dłuższy czas lub zaniedbany z powodu braku wiedzy o możliwościach poprawy tego stanu może prowadzić do poważnych dysfunkcji w przyszłości. Dlatego też do zasad korzystania z siłowni należy koniecznie dopisać konsultację z fizjoterapeutą, lekarzem o specjalizacji z rehabilitacji medycznej czy medycyny sportowej, który pomoże nam ustalić odpowiedni dla naszej kondycji plan treningowy - komentuje dr med. Andrzej Bugajski, Prezes Polskiego Towarzystwa Medycyny Sportowej.
[1] Wszystkie dane pochodzą z ogólnopolskiego raportu "Otwarcie dla rehabilitacji", badanie opinii metodą wywiadów on-line (CAWI) przeprowadzonych w dniach 6.07-16.07.2016 na reprezentatywnej grupie 1004 Polaków przez agencję badawczą SW RESEARCH. Inicjatorem badania jest Vratislavia Medica.
