Czuły dotyk

Częsty kontakt i pieszczoty przyspieszają rozwój dziecka, wywołują u niego poczucie bezpieczeństwa, pobudzają jego pewność siebie i wzmacniają więź między dzieckiem i rodzicami.

Oddziaływanie masażu

Umiejętnie wykonywany masaż to wspaniały środek, jakim dysponują rodzice. Dzięki niemu mogą oni oddziaływać na poszczególne organy, wspomagać osiągnięcie równowagi wewnętrznej oraz wpływać pozytywnie na ogólny rozwój dziecka. Masaż jest ponadto formą okazywania miłości rodzicielskiej przez jeden z najlepiej rozwiniętych zmysłów u małego dziecka - zmysł dotyku oraz skutecznym środkiem zwalczającym pewne dolegliwości wieku niemowlęcego. Przynosi ulgę w kolce jelitowej, w różnych innych przypadłościach bólowych oraz zmniejsza objawy występujące w infekcjach górnych dróg oddechowych.

Zanim przystąpisz do masażu

Wybierz taką porę dnia, która Tobie oraz dziecku będzie najlepiej odpowiadać, np. po wieczornej kąpieli. Dobrze, jeżeli masaż przeprowadzasz o stałej porze dnia. Wówczas kojarzy się on dziecku z zabawą, przyjemnością i pieszczotą. Ty i dziecko powinniście być zrelaksowani, wypoczęci i w dobrych humorach. Nie masuj dziecka, gdy jest chore, niewyspane, rozdrażnione. Jeżeli dziecko śpi, nie budź go specjalnie na masaż. Jeżeli zostało zaszczepione - odczekaj przynajmniej dwie doby. Przerwij masaż zawsze, gdy maluch zdradza objawy niepokoju lub zaczyna płakać.

Miejsce

Masaż niemowlęcia powinien się odbywać w cichym i pozbawionym przeciągu miejscu. Małe dziecko oziębia się znacznie szybciej niż dorosły, dlatego temperatura otoczenia powinna wynosić 25-26°C. W pomieszczeniu powinno być wystarczająco dużo miejsca, aby osoba masująca mogła poruszać się bez skrępowania. Najwygodniej i najbezpieczniej jest masować dziecko leżące na miękkim materacyku lub posłaniu położonym na podłodze. Dziecko masujemy wówczas, klękając lub siadając obok. Można też skorzystać ze stolika służącego do przewijania.

Przygotowanie rodziców

Przygotuj sobie wszystko, co będzie Ci potrzebne do masażu (również ubranko dla malucha na potem). Włóż luźne, niekrępujące ubrania. Pamiętaj o obcięciu paznokci, jeśli są na tyle długie, że mogłyby podrapać skórę maleństwa. Zdejmij zegarek i biżuterię. Umyj dokładnie ręce łagodnym mydłem (najlepiej mydłem dla niemowląt). Zapomnij o wszystkim, skoncentruj się tylko na masażu. Natłuść dłonie balsamem dla zapewnienia im poślizgu, w ten sposób zapobiegniesz uszkodzeniom delikatnego naskórka niemowlęcia.

Przygotowanie dziecka

Dokładnie umyj niemowlę, szczególnie w miejscach, w których skóra styka się z pieluszką. Najlepiej, jeśli dziecko pozostaje całkowicie rozebrane i ułożone na czystej pieluszce, którą kładziemy na koc lub materacyk. Obserwuj reakcje dziecka - gesty, uśmiechy i grymasy powiedzą Ci, kiedy dziecko jest zadowolone, a kiedy masaż powinien być przerwany. Dziecko przyzwyczajamy do masażu, głaszcząc delikatnie całe jego ciało, początkowo przez kilka minut.

Instrukcja masażu

Wszystkie ruchy należy powtórzyć średnio kilka razy (optymalnie trzy) i wykonywać je powoli, regularnie, spokojnie, w jednakowym tempie. Przed przystąpieniem do masażu weź niewielką ilość balsamu i ogrzej go w dłoniach. Masuj zawsze całą powierzchnią dłoni, z lekkim naciskiem. Samo przesuwanie dłoni może niepokoić i łaskotać dziecko.Podczas masażu patrz na swojego malucha, śpiewaj mu, przemawiaj do niego. Możesz np. głośno komentować kolejne czynności, jakie wykonujesz oraz reakcje dziecka na nie. Kiedy maluch nauczy się siadać i raczkować, masuj go w pozycji siedzącej (może protestować, jeżeli będziesz chciała go położyć).

MASAŻ KROK PO KROKU

Główka i twarz

Masaż głowy i twarzy działa uspokajająco, usuwa napięcie, może być również stosowany z dobrym skutkiem w okresie przeziębienia.

Główkę dziecka masuj bardzo delikatnie obiema rękami, przesuwając dłonie od czubka głowy, za uszami, do brody. Następnie przesuń powoli palce od środka czoła na zewnątrz, dalej aż do potylicy. Swoje palce poprowadź wzdłuż linii brwi na zewnątrz, poczynając od nasady nosa, kończąc okrężnymi ruchami okolicach skroni. Teraz poprowadź palce po obu stronach nosa, następnie zatocz kręgi wokół ust, spróbuj wywołać uśmiech Twojego maleństwa.

Teraz połóż palce za uszkami dziecka i gładzić skórę dwoma palcami, przesuń dłonie w kierunku brody (powtórz czynność kilka razy). Masaż twarzy można zakończyć, przesuwając dłonie po czole od środka w kierunku skroni.

Ramiona, dłonie

Masaż ramion i dłoni stymuluje pracę mięśni, usuwa napięcie, pobudza receptory rąk.

Masaż mięśni ramion wykonuj z góry na dół. Równocześnie chwyć obie rączki powyżej nadgarstków i podnieś je delikatnie do góry. Rozłóż ramiona dziecka i zataczaj nimi kręgi nad jego klatką piersiową.

Jedną ręką luźno i delikatnie obejmij nadgarstek dziecka, drugą ręką lekko gładź ramię od barku aż po nadgarstek. Następnie otwórz kciukiem dłoń dziecka i masuj każdy paluszek, obracając go delikatnie między swoim kciukiem i palcem wskazującym. Teraz pogłaszcz dłoń maleństwa i delikatnie zatocz na niej kręgi opuszkami swoich palców.

Klatka piersiowa

Masaż karku, barków i klatki piersiowej działa uspokajająco, pobudza oddychanie i krążenie krwi.

Połóż swoje dłonie całą powierzchnią na piersiach dziecka i delikatnie głaszcz klatkę piersiową, kierując ręce wzdłuż żeber na zewnątrz, następnie w dół w kierunku bioder i później ku górze, tak, aby dłonie spotkały się w okolicach mostka. Powtórz kilka razy.

Brzuch

Masaż klatki piersiowej i brzucha pobudza i normalizuje pracę układu pokarmowego, łagodzi bóle przy kolkach, wzdęciach i zaparciach.

Brzuszek masuj ruchami okrężnymi od prawego do lewego dołu biodrowego, zgodnie z ruchem wskazówek zegara. Masaż brzucha przynosi maleństwu ulgę, np. w czasie napadu kolki. Pamiętaj, aby w czasie całego masażu utrzymywać kontakt wzrokowy z maleństwem i czule do niego przemawiać.

Nogi, stopy

Masaż nóg i stóp stymuluje mięśnie, usuwa napięcie.

Najpierw chwyć delikatnie lewą nóżkę dziecka w kostce, a prawą ręką obejmij nóżkę po stronie zewnętrznej i przesuń ją delikatnie aż po pośladki maleństwa, następnie przesuń dłoń w dół, chwyć nią nóżkę w kostce, a lewą ręką, w tym momencie już wolną, zacznij masaż przy pośladkach po stronie wewnętrznej. Powtórz kilka razy i nie zapomnij o drugiej nóżce dziecka.

Obejmij stopę dziecka i przesuń swój kciuk od pięty do palców, jednocześnie uciskając stronę podeszwową. Teraz ruchami okrężnymi masuj delikatnie mięśnie na podeszwach stóp. Następnie jedną ręką chwyć nóżkę dziecka w kostce, a drugą delikatnie głaszcz każdy paluszek po kolei, wpierw go odchylając.

Masaż łączony

Bardzo delikatny masaż łączony, począwszy od głowy aż po palce stóp oraz delikatny masaż od czubka głowy po koniuszki palców kończy masaż przedniej części tułowia.

Plecy, pośladki, łydki

Masaż pleców i pośladków działa uspokajająco i usypiająco, usuwa napięcie, powoduje rozluźnienie mięśni, pobudza oddychanie.

Masuj ramiona i ręce aż po koniuszki palców. Potem od czubka głowy przez plecy i pośladki do palców stóp. Masuj ruchami podłużnymi i kolistymi obie łopatki, z góry na dół i na boki. Obrysuj żebra.

Rozruszaj pasma mięśni po prawej i lewej stronie kręgosłupa aż do pośladków. Później delikatnie wszystkimi palcami masuj mięśnie pośladków. Następnie masuj nogi od bioder aż do palców stóp, a potem delikatnie wymasuj mięśnie paluszków.

Zakończenie

Głaskaj całe ciało od czubka głowy po koniuszki palców, najpierw z przodu potem z tyłu. Nie zapomnij posmarować szczególnie wrażliwych okolic skóry dziecka, koniecznie w miejscu stykania się z nią mokrej pieluszki, a gdy maleństwo tego potrzebuje - również pod paszkami i w okolicach fałdów skórnych.

Konsultacja medyczna: dr hab. n. med. Jarosław Walkowiak, specjalista chorób dzieci