W rejonie chmielnickim obwodu winnickiego na Ukrainie doszło do katastrofy dwumiejscowego, ciężkiego myśliwca przewagi powietrznej Su-27UB1M. Na pokładzie samolotu znajdowali się piloci ukraińskich wojsk lotniczych i amerykańskiej Gwardii Narodowej stanu Kalifornia. Obaj zginęli na miejscu.
Jak podał Sztab Generalny Sił Zbrojnych Ukrainy do tragicznego w skutkach zdarzenia doszło podczas lotu ćwiczeniowego około godz. 17.00 czasu lokalnego w pobliżu wsi Ułanów, leżącej pomiędzy miejscowościami Berdycziw i Chmilnyk w rejonie chmielnickim obwodu winnickiego w środkowo-zachodniej części kraju. Zespół poszukiwawczo-ratowniczy ukraińskich sił zbrojnych dotarł na miejsce katastrofy i odnalazł ciała obu pilotów. Potwierdzono, że jednym z nich był doświadczony pułkownik Iwan Petrenko, szef lotnictwa Dowództwa Operacyjnego Wschód.
Su-27UB1M o niebieskim numerze bocznym 70, który był świeżo po remoncie, brał udział w międzynarodowych ćwiczeniach Clear Sky 2018, które zaplanowano na 8-19 października. Dzień wcześniej ten sam samolot wykonywał pokazowe niskie przeloty nad bazą lotniczą Starokonstantynów w obwodzie chmielnickim.
Amerykański pilot prawdopodobnie pochodził ze 194. Eskadry 144. Skrzydła Myśliwskiego, wchodzącego w skład lotnictwa Gwardii Narodowej stanu Kalifornia z bazy sił powietrznych Fresno. Jednostka ta dysponuje ciężkimi myśliwcami F-15C/D Eagle, które zostały rozmieszczone na Ukrainie na czas ćwiczeń.
Dowództwo amerykańskich Sił Powietrznych w Europie i Afryce (USAFE-AFAFRICA) wydało komunikat potwierdzający, że na drugim fotelu ukraińskiego samolotu bojowego znajdował się członek personelu lotniczego Gwardii Narodowej. Cztery dni wcześniej, amerykański F-15D Eagle z 48. Skrzydła Myśliwskiego lądował awaryjnie z użyciem haka i liny w bazie Starokonstantynów. Powodem incydentu była awaria układu hydraulicznego samolotu.
W manewrach Clear Sky 2018 biorą udział statki powietrzne i około 950 żołnierzy z Belgii, Danii, Estonii, Holandii, Polski, Rumunii, Wielkiej Brytanii i USA, a także sił powietrznych gospodarza. Siły Powietrzne RP wysłały na ćwiczenia cztery myśliwce F-16C Jastrząb z 31. Bazy Lotnictwa Taktycznego w Poznaniu-Krzesinach. Zaniepokojenie z powodu ćwiczeń na Ukrainie z udziałem wojsk innych państw wyraziła Rosja.
Do chwili katastrofy, ukraińskie wojska lotnicze (Powitriani Syły Zbrojnych Sył Ukrajiny, PS ZSU) dysponowały 18 myśliwcami Su-27UP1M, Su-27S1M, Su-27P1M i Su-27UB1M. Są to zmodernizowane samoloty, których proces dostosowania do standardów NATO rozpoczął się w 2016. Obejmował on m.in. modernizację systemów nawigacji i wykrywania celów powietrznych. Samoloty stacjonują w bazie lotniczej Ozerne w obwodzie żytomierskim (39. Eskadra Lotnictwa Taktycznego) i Myrhorod w obwodzie połtawskim (831. Brygada Lotnictwa Taktycznego).
Była to trzecia w historii katastrofa ukraińskiego Su-27. 27 lipca 2002 w czasie pokazów na lotnisku Skniłów (obecnie Port lotniczy Lwów) Su-27UB z zespołu akrobacyjnego Ukrainian Falcons uderzył w płytę lotniska zabijając 77 osób i raniąc 543 kolejne. 24 kwietnia 1992 inny Su-27UB rozbił się z powodu błędu pilota w rejonie bazy lotniczej Myrhorod. Drugi członek załogi pomyślnie katapultował się. Z kolei 15 kwietnia 2014 w sieci pojawiło się fałszywe nagranie wideo z domniemanym zestrzeleniem Su-27 przez separatystów z Donbasu.
Rafał Muczyński
