Wszyscy znamy historię o Jezusie z Nazaretu: o jego narodzinach, dorastaniu, nauczaniu i męczeńskiej śmierci. Nadal toczy się dyskusja, czy są to fakty historyczne, czy fikcja literacka. Pewne jest to, że chrześcijaństwo po jego śmierci stało się jedną z najpotężniejszych religii na świecie. A wszystko zaczęło się na Cyprze.
Pafos to cypryjskie miasto leżące na południowo-zachodnim wybrzeżu wyspy. Ludzie mieszkali tu prawdopodobnie już w neolicie, w XIV w. p.n.e. Ale powstanie miasta datuje się na koniec IV w. p.n.e.
W starożytności Pafos stało się bardzo ważnym ośrodkiem życie na Cyprze, a w końcu jego stolicą. Pod rządami Rzymian osiągnęło pełnię swojego rozwoju. Później przez setki lat było zaniedbywane - przeżyło trzęsienie ziemi, po którym już nigdy nie odzyskało dawnej świetności, a następnie przechodziło z rąk do rąk wraz z całą wyspą: należało do Bizancjum, łacinników, Wenecji, Turków i Brytyjczyków.
Dopiero od niedawna stało się oczkiem w głowie cypryjskich władz. Wszystko przez jedno znalezisko, którego dokonali Polacy.
W 1962 pewien rolnik pracując w polu natknął się na dziwne, kamienne obiekty. Trzy lata później roku pojawiła się tu polska misja archeologiczna, która odkryła miejsce związane z bardzo ważną, biblijną historią.
Istotną postacią w religii chrześcijańskiej jest Paweł z Tarsu, żyd znany jako Paweł Apostoł. Według Nowego Testamentu przyczynił się on do propagowania nauk Jezusa z Nazaretu w basenie Morza Śródziemnego po jego śmierci.
Ten sam Nowy Testament mówi o tym, że pewnego dnia rzeczony Paweł (nosił jeszcze wtedy imię Szaweł) udał się wraz z niejakimi Barnabą i Janem Markiem na Cypr. Miała być to pierwsza podróż apostolska Szawła z Tarsu.
Udali się do Pafos, gdzie mieszkał Sergiusz Paweł - prokonsul rzymski. Jako że był "roztropnym człowiekiem", zawezwał przybyszy do siebie i poprosił o to, by opowiedzieli mu co nieco o swojej religii.
Dowiedział się o tym miejscowy mag, Bar-Jezus, który opowiadał się przeciwko słowom Chrystusa. Planował przeszkodzić apostołom w spotkaniu z prokonsulem cypryjskim. Szaweł w obecności Sergiusza Pawła i w całym swoim miłosierdziu, napełniony mocą Ducha Świętego, oślepił maga na parę dobrych dni.
Widząc to Sergiusz Paweł uwierzył w ideologię głoszoną przez przybyszy. Wierzy się, że w ten właśnie sposób Cypr stał się pierwszą chrześcijańską prowincją Rzymu. Według tego, co jest napisane w Nowym Testamencie, to właśnie wtedy religia chrześcijańska zaczęła formalnie funkcjonować.
Co ma do tego wspomniana polska misja archeologiczna? Od kiedy naukowcy z Polski pojawili się na wyspie w 1965 r., zaczęli odkrywać marmurowe rzeźby i mozaiki podłogowe. Te drugie były częścią willi szlacheckich z okresu od III do V w. n.e. i uważane są po dziś dzień za jedne z najwspanialszych we wschodnim basenie Morza Śródziemnego.
Okazało się, że w tym miejscu mieściła się niegdyś bogata dzielnica Pafos, a mozaiki były częścią domów arystokratów. Największe z nich to Dom Aiona, Dionizosa, Orfeusza, Pór Roku i wreszcie Tezeusza. Ten ostatni prawdopodobnie należał do... prokonsula Sergiusza Pawła.
Niektórzy podejrzewają więc, że Polacy odkryli dokładne miejsce cudownego oślepienia maga Bara-Jezusa przez Pawła Apostoła. Miejsce, które stało się początkiem usankcjonowanej prawnie religii chrześcijańskiej. W zasadzie po latach mało kto ma już wątpliwości, czy prokonsul cypryjski faktycznie tam mieszkał. Potwierdzono to na kilka różnych sposobów. Kwestią sporną jest raczej sama historia.
Co ciekawe, Dom Tezeusza, a raczej to, co z niego zostało, można oglądać do dziś. Mozaiki są bowiem częścią Parku Archeologicznego w Pafos, który dostępny jest dla zwiedzających przez cały rok.
Każdy, jeśli tylko chce, może za parę euro stanąć dokładnie w tym samym miejscu, które według jednego z najpopularniejszych dzieł literackich w historii, widziało początki chrześcijaństwa.
