Rozmowy kontrolowane

Zasady, które obowiązują podczas takiego spotkania są wszędzie podobne, niezależnie od tego, czy rozmowę prowadzi prezes firmy, szef działu, pracownik działu kadr, czy stażysta w agencji doradztwa personalnego.

Rozgrzewka

Przede wszystkim poszukaj informacji o firmie/instytucji, w której chcesz pracować: jaki jest jej profil działalności, jaka jest pozycja firmy na rynku, jakie prowadzą aktualnie projekty, jakie odnieśli sukcesy, etc. Przyszły pracodawca zwróci na ciebie większą uwagę, jeśli utwierdzisz go w przekonaniu, że z twojej strony nie jest to przypadkowy wybór, tylko starannie przemyślana decyzja.

Jeśli otrzymałeś już zaproszenie na rozmowę, to wykorzystaj swoją szansę - nikt nie będzie rozmawiać z tobą tylko, dlatego, że cierpi na nadmiar czasu, ale dlatego, że poszukuje pracownika i chce znaleźć tego najlepszego. Na półkach wielu księgarni są poradniki poświęcone problematyce zatrudnienia, a na stronach internetowych, można znaleźć wiele artykułów i przykładowe pytania, które pojawiają się podczas rozmów kwalifikacyjnych, a także wskazówki dotyczące "mowy ciała".

Przejście tego etapu rekrutacji nie polega jednak na wyuczeniu się na pamięć tych właściwych odpowiedzi, ponieważ takich po prostu nie ma, ale dobrze jest wiedzieć, czego można się spodziewać, na co warto zwrócić uwagę, a nad czym trzeba jeszcze popracować. Nie każdy pracodawca szuka przecież przebojowego pracownika, z naturą ryzykanta, uprawiającego ekstremalny sport. A zatem nie warto udawać kogoś, kim nie jesteś, bo być może twoje karty zostaną odkryte przy następnym pytaniu. A nawet, jeśli dostaniesz tą pracę, to pojawia się pytanie: jak długo można grać tę rolę?

Jak cię widzą, tak cię piszą

Kolejna kwestia to twój wygląd, który jednocześnie odzwierciedla stosunek wobec osoby, z którą masz się spotkać. Strój staranny, schludny, dostosowany do okoliczności, świadczy też o poczuciu estetyki i dbałości o szeroko rozumiany porządek, co jest niezbędnym elementem pracy w każdym miejscu. Ktoś może wysnuć prosty wniosek: tak jak przywiązujesz wagę do swojego wyglądu, w taki sam sposób będziesz traktować swoją pracę, a zatem wskazany jest umiar w doborze kolorów i fasonów.

Kolczyk w nosie? Dredy? Widoczny tatuaż? Zastanów się, czy w tej konkretnej firmie, czy instytucji, jest miejsce na "odrobinę" szaleństwa, czy dopiero po zamknięciu drzwi biura.

Masz wiadomość

Może się również zdarzyć tak, że wstępna rozmowa będzie prowadzona przez telefon, a zatem podaj taki numer, pod którym jesteś uchwytny, a na wypadek gdybyś był poza zasięgiem zostaw komunikat, z którego będzie wynikało, ze jesteś poważnym, młodym człowiekiem. Kiedy na automatycznej sekretarce zostawiasz nagranie, gdzie znany aktor mówi: "nie chce mi się z tobą gadać", to nie zdziw się, że ten sam pracodawca drugi raz nie zadzwoni.

Zapisz nazwisko osoby, z którą jesteś umówiony i miejsce spotkania. W przypadku, gdy podajesz swój adres e-mail i ktoś zaprasza Cię na spotkanie, to nie odpisuj tak jak do kolegi, czy koleżanki: "sorki, ale właśnie jestem nad morzem. Jak wrócę to się skontaktuję. Pa.", bo szefowa działu kadr, która podała ten przykład śmiała się serdecznie, ale temu kandydatowi już podziękowała.

W uzasadnionych przypadkach, zawsze można poprosić o przesunięcie terminu spotkania, ale jeśli poszukuje się pracownika dosłownie z dnia na dzień, to okazja może niestety przejść obok. Lepiej zostawić po sobie dobre wrażenie, bo być może dokumenty aplikacyjne pozostaną w firmie i w momencie pojawienia się kolejnego wakatu, skontaktują się właśnie z tobą. Daj sobie szansę na sukces.

Teraz, albo... na raz następny

Czy wiesz, że osoba prowadząca rozmowę może być tak samo zdenerwowana jak ty? Masz tutaj przewagę, ponieważ tematem rozmowy będzie twoja skromna osoba, a zatem tą część egzaminu powinieneś teoretycznie zdać. Przyjdź na spotkanie punktualnie i nie przyprowadzaj znajomych, którzy na korytarzu przed gabinetem będą trzymać za ciebie kciuki. Nie bądź arogancki i nie narzekaj na tych wszystkich pracodawców, którzy nie docenili twoich umiejętności i nie zaproponowali do tej pory pracy.

Pytania mogą dotyczyć kilku obszarów - wykształcenia, kompetencji, kwalifikacji, planów zawodowych i motywacji do pracy kandydata, a przesłane wcześniej dokumenty aplikacyjne są "ściągą" dla osoby prowadzącej spotkanie. Mów wyraźnie, zwięźle i rzeczowo, tak, aby przedstawić siebie jako profesjonalistę, osobę kompetentną i szczerą. Jeśli czegoś nie umiesz, to zadeklaruj chęć nabycia nowych umiejętności.

Oprócz tradycyjnych pytań, pojawiających się na rozmowie typu: - proszę opowiedzieć coś o sobie; - dlaczego wybrałeś ten kierunek studiów?; - dlaczego chcesz tutaj pracować?; - opowiedz o swoich sukcesach i porażkach; - jakie cele chcesz osiągnąć w ciągu najbliższych 5 lat?; - jak opisałby Cię przyjaciel?; zadawane są również i takie: - co zrobiłbyś wygrywając dużą sumę pieniędzy?; - czy możesz porównać się do jakiegoś zwierzęcia?; - czy potrafisz kłamać?

Odpowiedzi na pytania, które czasem wydają się "dziwne" pozwolą dowiedzieć się, np. jak radzisz sobie z przeciwnościami, jak reagujesz na zmiany, czy lepiej pracujesz zespołowo, czy indywidualnie, itd.

Nie tylko to, co mówisz jest poddawane szczegółowej analizie, ale również twoje zachowanie. Ważna jest gestykulacja, mimika, wyraz twarzy, kontakt wzrokowy, pozycja ciała, która może wyrażać napięcie albo rozluźnienie. Siedząc sztywno, krzyżując ręce na klatce piersiowej sygnalizujesz postawę obronną. Pozycja otwarta, zrelaksowana, to sygnał poczucia bezpieczeństwa i pewności siebie. 55 proc. tego, co chcesz przekazać "mówi" twoje ciało, więc warto jest mieć nad nim kontrolę. Jeśli osoba, która prowadzi rozmowę jest specjalistą, to nie będzie wyciągać wniosków na podstawie pojedynczych gestów. A zatem jeśli niechcący podrapałeś się w nos albo za uchem, to nie myśl o tym, w jaki sposób to zostanie zinterpretowane, tylko skoncentruj się na pytaniach i odpowiedziach.

Zawsze mile widziana jest otwartość, umiejętność zaprezentowania siebie i zdecydowanie. Co wpływa na niekorzystny obraz kandydata? Pytanie od razu o zarobki, niechlujny wygląd, kłamstwo, brak kwalifikacji i przesadna pewność siebie.

Kto pyta, nie błądzi

Podczas rozmowy powinno się znaleźć również miejsce na twoje pytania. Zapytaj o swoje miejsce w hierarchii, ścieżkę kariery, miejsce pracy, jak często zdarzają się podróże służbowe, jakie są godziny pracy. Po rozmowie powinieneś zostać poinformowany o sposobie przekazania informacji dot. wyników rekrutacji lub sam o to zapytaj.

Jeśli nie powiodło ci się tym razem, to nie wpadaj w panikę, tylko potraktuj to jak kolejne doświadczenie, z którego trzeba wysnuć wnioski na przyszłość.

Spiesz się powoli

Jeśli już wiesz, co cię czeka w tej firmie, to nie działaj na zasadzie - biorę, co dają. Czasem lepiej zrezygnować, niż skazać się dobrowolnie na stagnację i brak perspektyw. Szanuj swoją wiedzę i kwalifikacje. Powodzenia!

Agnieszka Dudziak, kierownik Biura Karier UJ